Kilka lat temu kupiłem na Amazonie niewielką książeczkę: « Old French, a Concise Handbook » autorstwa Elsabe Einhorn. No wiecie, starofrancuski, czyli średniowiecze, rycerze, pieśń o Rolandzie, te sprawy.  Zaraz jak tylko do mnie dotarła otworzyłem ją na losowej stronie i mój wzrok padł na następujące zdanie (a był to rozdział o zaimkach osobowych):

« Ostez vostre lion, beau sire! » (Yv. 5676)

Co znaczy tyle co « Zabierz swego lwa… », lub – bardziej poetycko – « Usuńże swego lwa, piękny panie! ». Jak poetycko by jednak nie tłumaczyć, lew tam na pewno jest i podmiot liryczny wyraża w imperatifie swe pragnienie, by ktoś tegoż lwa wreszcie stamtąd zabrał. #cocirycesze #jenesaisquoi

Otóż, w XII wieku we Francji żył Chrétien de Troyes, pisarz/poeta znany z opowieści o rycerzach Okrągłego Stołu. W średniowieczu przygody rycerzy Okrągłego Stołu – czy też szerzej:  mity arturiańskie – to był taki odpowiednik dzisiejszego uniwersum Marvela. Kto tylko czuł się na siłach, tworzył postać jakiegoś niesamowitego rycerza, który miewał przygody, dokonywał niezwykłych czynów i zawracał w głowach księżniczkom, a od czasu do czasu spotykał się z innymi rycerzami na dworze króla Artura, by się tym wszystkim pochwalić.

Chrétien de Troyes wymyślił co najmniej dwóch takich rycerzy: Lancelota, którego nikomu nie trzeba przedstawiać, oraz Yvaina.

Yvain, podczas jednej ze swoich przygód, ratuje życie lwu i od tego czasu ów lew towarzyszy mu w kolejnych przygodach. Jakiś czas później obaj trafiają do zamku terroryzowanego przez złego olbrzyma. Walczą z nim i pokonują, a olbrzym, w pierwszych słowach swojej przedśmiertnej przemowy, która zajmuje ładną stronę tekstu, prosi Yvaina, by ten zabrał swego lwa i pozwolił mu – olbrzymowi – mówić.

Oster, współcześnie ôter zabrać, lub usunąć . Accent circonflexe w języku francuskim często oznacza, że dawniej po samogłosce znajdowało się s, które następnie zostało zjedzone. Język francuski ma długą tradycję zjadania swoich głosek . Zresztą, samo starofrancuskie oster zjadło b z łacińskiego obstāre, oznaczającego « stać czemuś na drodze » (stąd un obstacle przeszkoda).
Ôter odmienia się doskonale regularnie, więc na koniec, dla lepszego zapamiętania, podrzucę tylko jedno jeszcze zdanie, wykorzystujące ten czasownik:

Après la dernière fête, les parents de Marcel lui ont puni en ôtant sa Playstation.

Po ostatniej imprezie rodzice Marcela ukarali go, zabierając mu Playstation.

5 réflexions sur “Zabierz swego lwa, piękny panie!

  1. co do zdania z Marcelem… moim zdaniem powinno byc: les parents de Marcel l’ont puni en lui ôtant sa Playstation (punir qqn, oter qch q qqn)

    J’aime

    1. Ojej, komentarz do mojego pierwszego wpisu 😀
      No ale właśnie: Skoro jest « ôter qqch à qqn » (ôter son arme à l’agresseur = Zabrać broń napastnikowi) to przecież « à qqn » zamieniamy na « lui », nie na « le » (lui ôter son arme) . Jesteś pewna, że tam powinno być « le »?

      J’aime

Laisser un commentaire

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur la façon dont les données de vos commentaires sont traitées.