– Je suis l’aîné, donc c’est à moi qu’elle tiendra chaud cette nuit!
– T’as déjà reçu son manteau pour te tenir chaud. Si tu ne me fiches pas la paix, je dis tout à maman!

– Jestem najstarszy, więc ona jest moja, gdy się obudzi! To mnie będzie ogrzewać tej nocy!
– Już sobie znalazłeś płaszcz, żeby Ci było ciepło. Jak nie dasz mi spokoju to wszystko powiem mamie!

Rozmowa pochodzi z komiksu « Apostata« . W powyższej scenie trójka braci, należących do armii Alamanów, która najechała zachodnie imperium rzymskie, złapała Galijkę. Właśnie kłócą się o nią.

Alamanowie to nazwa konfederacji plemion germańskich, zamieszkujących tereny przy obecnej granicy francusko-szwajcarsko-niemieckiej. Od nich pochodzi współczesna nazwa na Niemcy w fr.: l’Allemagne. W oryginale nazwa ta mogła oznaczać « wszystkich ludzi » (alle-mannen), lub « ludzi sanktuarium » (alah-mannen). Oni sami siebie, a przynajmniej jedno z ważniejszych plemion wchodzących w skład konfederacji, zwali Suebi, która to nazwa trafiła do pl. jako Szwabi/Szwabowie.

W rzymskiej propagandzie, z której czerpiemy większość informacji nt. Europy w pierwszych wiekach naszej ery, Alamanowie byli wręcz doskonałym przykładem barbarzyńców: nieokrzesani, mówiący dziwnym językiem, zawsze wrodzy rzymskiej cywilizacji i znajdujący przyjemność w gwałtach, zabójstwach i rabunkach. Prawda była bardziej skomplikowana. Z racji zamieszkiwania pogranicza, w ciągu wieków Alamanowie przejęli dużo z rzymskiej kultury i technologii. Na początku III wieku n.e. wezwali nawet na pomoc rzymską armię, aby obroniła ich przed agresywnymi sąsiadami. Cesarz Caracalla, jeden z większych buców na rzymskim tronie (a konkurencja była spora), wykorzystał tę okazję: Nie spodziewających się niczego złego i nieprzygotowanych do walki Alamanów najechał, zabił większość wojowników, a na reszcie wymusił podległość wobec Rzymu. Caracalla wkrótce zmarł, a Alamanowie ogarnęli się i odpowiedzieli buntami, oraz najazdami na Galię i północne Włochy. Przez kolejne wieki wzajemna wrogość tylko rosła. Z jednym z takich najazdów, w latach 355-357, musiał poradzić sobie młody cezar Julian, późniejszy ostatni pogański cesarz Rzymu i bohater komiksu « Apostata ».

aîné(e) = starszy/a; pierworodny/a. Również jako rzeczownik: aîné(e) (m/f) = starszy syn / starsza córka; pierworodny/a. Używane dla rozróżnienia pomiędzy dziećmi z jednej rodziny. Analogicznie: cadet(te) = młodszy/a i jako rzeczownik cadet(te) (m/f) = młodszy syn / młodsza córka. Z łac. ante natus (= urodzony/a wcześniej). Istnieje też rzadko używane puiné(e), synonim cadet(te), od łac. post natus (= urodzony/a później).

se ficher la paix = dawać (komuś) spokój. Zaimek określa komu dajemy spokój: Fiches-moi la paix! (= daj mi spokój!). Ils veulent qu’on leur fiche la paix (= oni chcą, żeby zostawić ich w spokoju). ficher to wieloznaczny czasownik, któremu postaram się poświęcić osobną notkę.

Sto lat później Alamanowie dołączyli (niekoniecznie z własnej woli) do pierwszego króla Franków, Clovisa, w jego kampanii wojennej, w wyniku której Frankowie zdobyli większość Galii. Alamanowie zachowali niezależność i nawet próbowali wykroić sobie własne państwo na zdobytych ziemiach. Ostatecznie, w 745 roku, po nieudanym powstaniu, Carloman, syn Karola Młota, skazał na karę śmierci całą alamańską arystokrację i obsadził zamki swoimi poplecznikami. Potomkowie Alamanów zamieszkują obecnie Alzację, oraz – po niemieckiej stronie – Badenię-Wirtembergię. Dialektem szwabskim posługuje się ok. 800 tysięcy osób.

Okładka wpisu to kopia obrazu Igora Dzisa.