Plus tard sans trop savoir pourquoi Un étranger, un maladroit, Lisant mon nom sur une affiche Te parlera de mes succèses, Mais un peu triste toi qui sais Tu lui diras que je m’en fiche.

Później, nie bardzo znając sprawę, Ktoś nieznajomy, nietaktowny, Czytając moje imię na plakacie Opowie Ci o mych sukcesach. Ale to smutne trochę, wiesz. Powiesz mu, że mam to gdzieś.

Léo Ferré, La Vie d’Artiste

Słowo ficher ma wiele znaczeń. Dosłownie ficher = 1. robić; 2. wbijać; 3. zapisywać. Ale również:

• ficher un claque à qn = dać komuś w twarz. 
• ficher la paix = dać spokój (fiches-moi la paix! = daj mi spokój!)
• se ficher de qch = nie obchodzić, olewać (Je m‘en fiche = mam to gdzieś, nie dbam o to).

To ostatnie to nie jest wyrażenie wulgarne, tylko raczej kolokwializm. W znaczeniu nie obchodzi mnie to zaczęło być używane jako akceptowalna wersja se foudre (je me fous de toi = mam cię w dupie).

Oryginalne znaczenie ficher to wbijać, przebijać, przytwierdzać. Pochodzi z łac. figere i jest spokrewnione z ang. to fix. Z czasem figere nabrało również znaczenia ogłaszać, publikować, ze względu na przybijanie ogłoszeń do tablic i słupów. Z tego powodu mamy obecnie w fr. afficher (= plakatować, wyświetlać, ogłaszać, rozpowszechniać, publikować), affiche (f) = plakat, ogłoszenie, oraz fiche (f) = formularz, kartoteka, zaświadczenie, fiszka. Stąd, po zatoczeniu pełnego kółka, powstało ficher w znaczeniu katalogować, spisywać, rejestrować.

Il était blessé en plusieurs endroits et avait quatre flèches fichées dans le dos.

Był ranny w wielu miejscach i miał cztery strzały wbite w plecy.

Ale to nie koniec. ficher w znaczeniu wbijania gwoździ kojarzyło się z ciężką pracą na tyle, że w końcu zaczęto go używać jako trochę bardziej kolokwialnego synonimu faire. Bardziej kolokwialnego, czyli można np. powiedzieć qu’est-ce que tu fiches? = co Ty wyprawiasz? (I znowu: qu’est-ce que tu fous? = co ty odpierdalasz? ; bezpieczniej używać ficher niż foudre). Qu’est-ce que tu fiches à Paris? = Co do diabła robisz w Paryżu? I tak dalej.

Z tego samego rdzenia (łac. figere) mamy fixer = przytwierdzać, zatrzymywać (wzrok, uwagę), ustalać (datę, szczegóły); jak również préfixe (f) = przedrostek; suffixe (f) = przyrostek.  A jakby tego było mało to również crucifier (= krzyżować) i crucifix (m) = krzyż. Co jest trochę masłem maślanym, ponieważ łac. crux (f, III) = krzyż, a więc dosłownie crucifix to krzyż, na którym się kogoś krzyżuje. (Jeśli ktoś lubi takie rzeczy to zachęcam do poczytania o etymologii aujord’hui).

« La Vie d’Artiste » to piosenka autorstwa pochodzącego z Monako, francuskojęzycznego kompozytora i piosenkarza Léo Ferré, oraz jego przyjaciela, radiowca, Francisa Cloude. Mówi o biednym artyście, którego i kariera i życie miłosne leżą w gruzach aż do ostatniej zwrotki, gdy to dopiero po zerwaniu udaje mu się odnieść sukces – ale to, oczywiście, za mało by być szczęśliwym. Piosenka została nagrana w 1953 roku i od tej pory cieszy się dość dużym zainteresowaniem we Francji. Powstało nawet kilka mniej lub bardziej udanych coverów.

Oryginalne nagranie:
https://www.youtube.com/watch?v=JfaEM18OOuM

Słowa:
http://paroles2chansons.lemonde.fr/paroles-leo-ferre/paroles-la-vie-d-artiste.html