Da dachte der Herr daran, ihn aus dem Futter zu schaffen,
aber der Esel merkte, daß kein guter Wind wehte,
lief fort und machte sich auf den Weg nach Bremen;
dort, meinte er, könnte er ja Stadtmusikant werden.

Jego pan pomyślał tedy o tym, żeby oddać go do rzeźni,
ale osioł zmiarkował, że zanosi się na coś złego.
Uciekł i ruszył w drogę do Bremy;
Tam, jak sądził, będzie mógł zostać muzykantem.

Dziś wracam do rozgryzania « Muzykantów z Bremy » braci Grimm. W pierwszej notce dowiedzieliśmy się, że główny bohater – osioł – zestarzał się i opuściły go siły. Teraz okazuje się, że osła nie tylko nie obejmuje ani ZUS, ani NFZ, ale jeszcze na domiar złego jego właściciel będzie próbował dokonać czynności, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie zwierząt zdefiniowanej jako znęcanie się nad zwierzętami. Na szczęście osioł bierze sprawy w swoje kopyta i decyduje się wypowiedzieć umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym.

A skoro to już wiemy to zostaje nam już tylko przemielić słownictwo i konstrukcje gramatyczne.

Da dachte der Herr daran, ihn aus dem Futter zu schaffen
Jego pan pomyślał tedy o tym, żeby oddać go do rzeźni

da – słowo-wytrych; najczęściej oznacza tu, lub tam, albo oto, a czasami również wtedy.
Ich bin gleich wieder da! = Zaraz tu będę!
Da is ein Bach = Tam jest strumień.
W powyższym przykładzie lepiej jednak zinterpretować da jako słówko podkreślające, że właściciel osła właśnie wtedy zdecydował się go pozbyć. (W podobny sposób używamy doch w znaczeniu a więc).

daran = do tego, o tym, obok tego; daran denken = myśleć o tym.
Erinerst du dich noch daran? = Przypominasz to [o tym] sobie jeszcze?

schaffen = dokonać, podołać, dać radę, ale też dostarczyć coś, przynieść.
Futter (m) = pokarm, głównie w znaczeniu karmy dla zwierząt. W ang. mamy fodder o tym samym znaczeniu.
ihn aus dem Futter zu schaffen = oddać go na pokarm
Kanonenfutter (n) = mięso armatnie
futtern, lub füttern = karmić; wprowadzać dane do komputera

Aber der Esel merkte, daß kein guter Wind wehte
Ale osioł zmiarkował, że zanosi się na coś złego

merken = zauważać; w pl. mamy zmiarkować, którego użyłem tutaj, mimo iż jest trochę archaiczne, ale powinno pomóc w zapamiętaniu znaczenia.
wehen = wiać
Der Wind wehte kalt und ich erkältete mich = Wiał zimny wiatr i się przeziębiłem.
Oczywiście wyrażenia kein guter Wind wehte (= żaden dobry wiatr nie wiał) nie możemy tu rozumieć dosłownie – to idiom oznaczający złe przeczucie.

Lief fort und machte sich auf den Weg nach Bremen
Uciekł i ruszył w drogę do Bremy

laufen = biegać; chodzić pieszo; (o drodze) prowadzić do.
Ich laufe nach Hause = Idę do domu.
Wasser in die Badewanne laufen lassen = Napuszczać wody do wanny.
In diesen Schuhen läuft es sich gut = Te buty są wygodne; dosł. w tych butach wygodnie się chodzi/biega.
fort laufen = uciekać
Laufbahn (f) = kariera

sich machen = zaczynać, wyruszać, wybierać się; stawać się
Er macht sich sorgen = Martwi się; dosł. staje się zmartwiony. W ten sposób stosując konstrukcję sich machen [przymiotnik] możemy zastąpić czasownik przymiotnikiem, jeśli akurat zapomnimy danego czasownika, albo jego odmiana nas przeraża 😉
Er macht sich auf den Weg = Rusza w drogę.

Dort, meinte er, könnte er ja Stadtmusikant werden
Tam, jak sądził, będzie mógł zostać muzykantem

dort = tam
dort oben = tam na górze
von dort = stamtąd

meinen = sądzić, uważać; mieć na myśli (ang. to mean)
Was meinst du damit? = Co przez to rozumiesz?
Ich meine dass… = Mam na myśli, że…

I tu mała uwaga: Od reformy ortografii w 1996 dass piszemy przez ss. W cytatach, oraz w starszych tekstach – jak chociażby w drugiej linijce zdania, nad którym tu pracujemy – można natknąć się na starszą formę, daß.

ja = tak 🙂 Ale również ja można użyć w celu podkreślenia wagi słów. Język niemiecki najwyraźniej lubi te wszystkie zapełniacze zdań (ja, da, doch) podobnie jak we francuskim połowa każdej wypowiedzi w potocznej konwersacji to hein, pfff, oraz ah oui.