culottes, pantalon (40)

Tematem dzisiejszej notki w ramach projektu « W 80 blogów dookoła świata » są Stroje w kraju X. Czyli, w moim przypadku, we Francji. Zasady publikowania notek na szczęście są dość liberalne, nie muszę więc pisać o niewątpliwie bogatej modzie francuskiej, na którą zwrócone są oczy wszystkich Pudelków tego świata. Ten blog jest blogiem historycznym i raczej dość takim na luzie. Zdecydowałem więc, że dzisiejsza notka będzie o roli majtek w historii Francji.

La perspective de le voir culotte baissée n’est pas particulièrement attirante.
Perspektywa zobaczenia go z opuszczonymi gaciami nie jest zbyt pociągająca.

culotte (f) = gacie, majtki, figi. Od cul (m) = tyłek, z łac. culus = również tyłek. O dziwo słowo to nie zawsze oznaczało bieliznę okrywającą pośladki swojego właściciela. Jeszcze w XVIII wieku la culotte było modnym odzieniem wierzchnim meżczyzny z wyższych klas społecznych. Gacie z tamtych czasów nazywamy obecnie po pl. bryczesami, z tym że kończyły się one tuż pod kolanami (współczesne bryczesy to obcisłe spodnie do jazdy konnej). Były one uważane za dużo bardziej dystyngowane i wyznaczające status właściciela, aniżeli spodnie.

voir quelqu’un culotte baissée = dosł. widzieć kogoś z opuszczonymi gaciami. Jak łatwo się domyślić, popularniejsze od dosłownego jest znaczenie metaforyczne: widzieć kogoś w żenującej sytuacji.

pantalon (m) = spodnie. Uwaga na liczbę pojedynczą: we Francji nosi się jeden spodeń. Nazwa pochodzi od imienia błazna – « Pantalone » – z przedstawień włoskich teatrów ludowych commedia dell’arte. Nosił on długie spodnie z nogawkami opadającymi na buty. Samo imię błazna jest związane z dawnym przezwiskiem, jakim Włosi z innych miast obdarzali Wenecjan – patronem Wenecji jest św.Pantaleon.

W spodnie ubierali się chłopi i biedacy. Arystokraci nosili bryczesy. Gdy wybuchła Rewolucja Francuska ta różnica stała się na tyle symboliczna, że rewolucjonistów zaczęto nazywać sans-culottes, co dosłownie oznacza obecnie ludzi bez gaci i może prowadzić do dziwnych skojarzeń, gdy wyobrazimy sobie la foule de manifestants révolutionnaires sans-culottes…

Un bas-culotte sur sa tête dissimulait ses traits.
Rajstopy na jego głowie utrudniały rozpoznanie rysów twarzy.

Gaci są różne rodzaje. Niektóre nie są nawet gaciami.

culotte à taille basse (f) = figi hipster
	culotte de maintien (f) = figi wysokie
collants (pl. f.) = rajstopy; w Quebecu znane również jako bas-culotte (f)
	boxer short (m) = bokserki
couche-culotte (f) = pielucha