Vergonha znaczy Wstyd


Tan m’abellis vostre cortes deman,
qu’ieu no me puesc ni voill a vos cobrire.
Ieu sui Arnaut, que plor e vau cantan;
consiros vei la passada folor,
E vei jausen lo joi qu’ esper, denan.
Ara vos prec, per aquella valor
que vos guida al som de l’escalina,
sovenha vos a temps de ma dolor.

Taką ponętę w prośbie twojej baczę,
że się nie mogę ni chcę taić tobie.
Ja jestem Arnold, co śpiewam i płaczę,
przypominając swój miniony szał,
Rad szczęścia dniowi, że go wnet obaczę.
Teraz przez Boga, co ci władzę dał
wejścia w te światy i na szczyt prowadzi,
proszę, byś w porę o mnie pomnieć chciał.

“Boska Komedia”, Czyściec XXVI, Dante Alighieri, w tłum. Edwarda Porębowicza

Lire la suite

La Jument de Michao

C’est dans dix ans je m’en irai
J’entends le loup et le renard chanter
J’entends le loup, le renard et la belette
J’entends le loup et le renard chanter
Będzie to za dziesięć lat
Słyszę jak wilk i lis śpiewają
Słyszę jak wilk i lis i łasica
Słyszę jak wilk i lis śpiewają
C’est dans neuf ans je m’en irai
La jument de Michao
a passé dans le pré

La jument de Michao
et son petit poulain

A passé dans le pré
et mangé tout le foin
Będzie to za dziewięć lat
Klacz Michała
uciekła na łąkę

Klacz Michała
i jej mały źrebak

Uciekły na łąkę
i zjadły całe siano
L’hiver viendra, les gars, l’hiver viendra
La jument de Michao,
elle s’en repentira
Zima nadejdzie, chłopcy, zima nadejdzie
Klacz Michała
   będzie tego żałować

Miało być łatwo: Wezmę pewną folkową piosenkę francuską, znajdę jej nowoczesny cover, wrzucę linki do obu wersji i – żeby nie było, że nad notką spędziłem wszystkiego może dwie minuty – przetłumaczę słowa.

Lire la suite

La cambo mi fai mau

Dziś z okazji Świąt coś trochę innego: Kolęda « La cambo mi fau mau » – czyli « Boli mnie noga » – napisana w XVII wieku przez Nicolasa Saboly po oksytańsku. Podobno nadal bardzo popularna w Prowansji.

Co prawda XVII wiek to nie francuskie Średniowiecze, ale powiedzmy, że język oksytański nam to wynagradza: w latach 1000-1200 był to główny język trubadurów, uważany za najpiękniejszy, w jakim można tworzyć pieśni i poematy o miłości. (Na pewno napiszę o nim kiedyś więcej)

Poniżej zamieszczam tłumaczenie z oksytańskiego w dialekcie prowansalskim na francuski, a z francuskiego na polski. Oksytański nigdy nie dorobił się oficjalnej ortografii, więc tekst w kolumnie po lewej jest tak… na wyczucie.

Occitan Français Polski
Lia proun de gènt
Que van en roumevage
Lia proun de gènt
Que van en Betelèn
Li vole ana
Ai quàsi proun courage
Li vole ana
S’iéu pode camina
Il y a bien des gens
Qui vont en pèlerinage
Il y a bien des gens
Qui vont à Bethléem
Je veux y aller
J’ai presque assez de courage
Je veux y aller
Si je peux marcher
Jest wielu takich
Którzy idą na pielgrzymkę
Jest wielu takich
Którzy idą do Betlejem
Ja chcę tam iść
Prawie mam odwagę
Ja chcę tam iść
Jeśli tylko mogę chodzić
La cambo mi fai mau
Bouto sello, bouto sello
La cambo mi fai mau
Bouto sello à moun chivau
La jambe me fait mal
Mets la selle, mets la selle
La jambe me fait mal
Mets la selle à mon cheval
Noga mnie boli
Załóż siodło, załóż siodło(*)
Noga mnie boli
Załóż siodło na mego konia
Toui li bergié
Qu’èron sus la mountagno
Toui li bergié
An vist un messagié
Que li a crida
« Metès-vous en campagno »
Que li a crida
« Lou Fiéu de Diéu es na! »
Tous les bergers
Qui étaient sur la montagne
Tous les bergers
Ont vu un messager
Qui leur a crié
« Mettez-vous en campagne! »
Qui leur a crié
« Le Fils de Dieu est né! »
Wszyscy pasterze
Którzy byli na tej górze
Wszyscy pasterze
Zobaczyli Posłańca
Który krzyknął im
« Zabierajcie się do wsi! »
Który krzyknął im
« Syn Boga się narodził! »
La cambo mi fai mau
Bouto sello, bouto sello
La cambo mi fai mau
Bouto sello à moun chivau
La jambe me fait mal
Mets la selle, mets la selle
La jambe me fait mal
Mets la selle à mon cheval
Noga mnie boli
Załóż siodło, załóż siodło
Noga mnie boli
Załóż siodło na mego konia
En aquest tèm
Lei fèbre soun pas sano
En aquest tèm
Li fèbre valon rèn
Ai endura
Uno fèbre quartano
Ai endura
Sènso me rencura
Ces temps-ci
Les fièvres ne sont pas saines
Ces temps-ci
Les fièvres ne valent rien
J’ai enduré
Une fièvre quarte
J’ai enduré
Sans me plaindre
W taki czas
Gorączki nie są zdrowe
W taki czas
Gorączki nie warte nic
Wytrzymałem
Cztery dni gorączki
Wytrzymałem
Bez narzekania
La cambo mi fai mau
Bouto sello, bouto sello
La cambo mi fai mau
Bouto sello à moun chivau
La jambe me fait mal
Mets la selle, mets la selle
La jambe me fait mal
Mets la selle à mon cheval
Noga mnie boli
Załóż siodło, załóż siodło
Noga mnie boli
Załóż siodło na mego konia
Quand aurai vist
Lou Fièu de Dièu lou Paire
Quand aurai vist
Lou Rèi de Paradis
E quand aurai
Felicita sa maire
E quand aurai
Fa tout ço que déurrai
Quand j’aurai vu
Le Fils de Dieu le Père
Quand j’aurai vu
Le Roi du Paradis
Et quand j’aurai
Félicité sa mère
Et quand j’aurai
Fait tout ce que je devrai
Gdy już zobaczę
Syna Boga Ojca
Gdy już zobaczę
Króla Niebios
I gdy już pozdrowię
Jego matkę
I gdy już zrobię
Wszystko co powinienem
N’aurai plus gis de mau
Bouto sello, bouto sello
N’aurai plus gis de mau
Bouto sello à moun chivau
Je n’aurai plus de mal,
Mets la selle, mets la selle
Je n’aurai plus de mal
Mets la selle à mon cheval
Nie będzie więcej boleć
Załóż siodło, załóż siodło
Nie będzie więcej boleć
Załóż siodło na mego konia

*) « Bouto sello! » można przetłumaczyć również jako « na koń! » – było to popularne zawołanie przy wyruszaniu w podróż. Gdybym jednak użył takiego tłumaczenia ostatnia linijka refrenu, « Bouto sello à moun chivau », nie miałaby sensu.

se plaindre = narzekać; składać zażalenie.